Vanuit het programma Opvang en Bescherming wordt bijgedragen aan de bredere ambitie waarbij wij inzetten op het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie van onze inwoners. Vanuit dit programma is de inzet primair gericht op die inwoners die door omstandigheden en / of keuzes niet meer daartoe op eigen kracht in staat zijn en bovendien daarmee de veiligheid en stabiliteit van de betreffende inwoners, de naaste sociale omgeving en / of de samenleving als geheel in het geding is. Als inwoners niet voldoende voor zichzelf zorgen of kunnen zorgen (of ouders daartoe niet meer in staat zijn), dakloos worden of er ontstaat hierdoor onveiligheid biedt de gemeente opvang en verblijf en daarbij horende begeleiding en bescherming aan die inwoners die tijdelijk of langdurig in meer of mindere mate kwetsbaar zijn. Het gaat daarbij om voorzieningen als jeugdbescherming (gedwongen kader), jeugdhulp met verblijf, bestrijding van kindermishandeling (vanuit de Jeugdwet), maatschappelijke opvang, beschermd wonen (voor mensen met psychische- of psycho-sociale problematiek) en vrouwenopvang en de aanpak huiselijk geweld (vanuit de Wmo 2015) alsmede de nazorg voor ex-gedetineerden en de opvang van ongedocumenteerden. Veel van deze voorzieningen zijn regionaal beschikbaar. Op veel (Wmo-)onderdelen heeft de gemeente Zwolle ook een centrumgemeentelijke rol.

De Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) vanaf 2020 de Wet verlichte GGZ (WvGGZ) vormen de belangrijkste wettelijke kaders voor dit begrotingsprogramma. Het beleidsplan Jeugdhulp en het beleidsplan Wmo 2015-2018 zijn in het najaar 2014 vastgesteld door de Raad. Overkoepelend aan deze beleidsplannen heeft de Raad eind 2012 de visie sociaal domein vastgesteld en in het voorjaar 2016 de transformatieagenda sociaal domein. Aansluitend daarop is de regionale veranderagenda beschermd wonen – maatschappelijke opvang 2016-2019 regio IJssel-Vecht en Noord-Veluwe in 2016 vastgesteld door alle betrokken gemeenten, waaronder de gemeente Zwolle. Gelet op de komende decentralisaties voor beschermd wonen (vanaf 2021) en maatschappelijke opvang (vanaf 2026) werken wij aan nieuwe samenwerkingsafspraken met regio IJssel-Vecht voor de periode vanaf 2021.

Ook is de regionale visie op jeugdhulp 2017 - 2021 vastgesteld. De uitgangspunten zoals geformuleerd in deze kaderstellende besluiten geven richting aan de wijze waarop deze vraagstukken benaderd worden.

De ambitie en doelstellingen van dit begrotingsprogramma hangen op onderdelen sterk samen met de hervormingsagenda Sociaal Domein. We zetten in op de beweging van zwaar naar licht; zo lang mogelijk thuis, of zo snel mogelijk weer thuis. Verblijf in voorzieningen voor opvang en bescherming dienen zo veel mogelijk te worden voorkomen, danwel zo kort mogelijk te zijn. De uitwerking van deze ambities vindt in samenhang met begrotingsprogramma's 1. Samenleving, 2. Inwonersondersteuning plaats en 6 Toekomstgerichte stad