Met het programma Samenleving dragen we bij aan het versterken van de sociale, inclusieve samenleving en richten we ons op preventie oftewel het voorkomen van (zwaardere) problemen. Daar waar problemen toch ontstaan, willen we deze zo vroeg mogelijk onderkennen en inwoners ondersteunen als zij er niet zelfstandig mee uit de voeten kunnen. Deze ondersteuning organiseren we zo dicht mogelijk bij de inwoners en in hun dagelijks leven. Daarmee ligt er een duidelijke relatie met het thema Samenkracht van mensen uit de Transformatienota Sociaal Domein, gericht op het handhaven en vergroten van draagkracht van inwoners. Het motto van zowel het programma Samenleving als het transformatiethema Samenkracht is: Voorkomen is beter dan genezen (zie strategische agenda).

Door preventie en door zo vroeg mogelijk laagdrempelige (informele) ondersteuning te bieden willen we grotere problemen voorkomen waardoor inwoners een groter welzijn en welbevinden ervaren én minder beroep op dure (professionele) curatieve zorg wordt gedaan. In het kader van de Hervormingsagenda willen we deze rol van het maatschappelijk voorveld versterken en een beweging realiseren om dure (specialistische) zorg te voorkomen door zo veel mogelijk de oplossing te zoeken in het voorliggende veld, dichtbij en zo gewoon als mogelijk en zo nodig met lichte ondersteuning. Streven is kwetsbare groepen inwoners, waaronder jongeren waarmee het (tijdelijk) niet zo goed gaat in een zo vroeg mogelijk stadium te begeleiden en te stimuleren bij het vinden van oplossingen.

De sociale kwaliteit van het leven van elke Zwolse inwoner is sterk verbonden met het deel uitmaken van netwerken van familie, vrienden, collega’s en buurtgenoten. Dit is een vorm van sociaal kapitaal dat deelname in de samenleving beïnvloedt. De gemeente biedt randvoorwaarden waardoor initiatieven van inwoners en organisaties die bijdragen aan dat sociale kapitaal vorm kunnen krijgen (bijv. door het subsidiëren van wijkcentra en wijkverenigingen). Anderzijds zijn de (persoonlijke) netwerken in de omgeving van de inwoners van onschatbare waarde wanneer inwoners (tijdelijk) hulp of ondersteuning nodig hebben (bijvoorbeeld in de vorm van mantelzorg). Mensen die hulp nodig hebben kunnen op ons rekenen, maar we gaan daarbij altijd eerst uit van wat mensen en hun netwerk (familie, vrienden of buren) zelf kunnen. Waar nodig springen we als gemeente bij.

Naast de persoonlijke netwerken zijn een gezonde leefstijl en vitaliteit (bijvoorbeeld door sporten en bewegen) een middel voor het bereiken van maatschappelijke participatie. Daarbij levert dit ook verschillende positieve maatschappelijke effecten op, zoals betere gezondheid, meer sociale contacten en zelfvertrouwen, minder probleemgedrag en meer kans op betere schoolprestaties. Voor de ontwikkeling van zowel kinderen, jongeren als volwassenen zijn onderwijs, maatschappelijke vorming en sport belangrijk. Educatie is het begin van elke (positieve) ontwikkeling en legt de basis voor de toekomst. De huidige technologische ontwikkelingen vragen om flexibiliteit en het vermogen een leven lang te blijven leren om mee te kunnen gaan in de veranderingen. De gemeente draagt zorg voor goede basisvoorzieningen, zoals voldoende onderwijs-, welzijns- en sportvoorzieningen, zodat iedereen kans heeft op goede scholing, ontplooiing en werk of mogelijkheden heeft om op andere manieren mee te doen. Daarbij bieden we ook voor senioren ruimte en mogelijkheden om actief te blijven deelnemen aan de maatschappij en vitaal en waardig ouder te worden.