In Zwolle hebben we de ambitie vastgesteld om in 2050 energieneutraal te zijn. Als tussenstap op weg naar 2050 hebben we afgesproken dat in 2025 de hoeveelheid CO2-uitstoot in vergelijking met 1990 25% lager ligt en dat we 25% van de totale energievraag op duurzame wijze opwekken. Deze doelstelling is ambitieus. Het streven van deze doelstelling vindt plaats in een transitie waarin we afhankelijk zijn van de inzet van veel partijen, de ontwikkeling van innovatie en wetgeving en de beschikbaarheid van kennis, draagvlak en investeringsbereidheid. Waar we staan is weergegeven in de energiemonitor die is opgenomen onder de kadernota’s.

De rol van de gemeente in deze transitie is divers. Op onze eigen mogelijkheden tot duurzame inkoop, besparing en verbruik hebben we invloed. Het verminderen van het verbruik door anderen kunnen we aanjagen. Daarbij is een goede samenwerking en het delen van het eigenaarschap van de energietransitie door overheden, bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties cruciaal voor het draagvlak en succes. Ook de ontwikkeling van de duurzame opwek jagen we maximaal aan. Het garanderen van het halen van de doelstelling kunnen we echter niet. Elk jaar bekijken we of de activiteiten die we uitvoeren maximaal bijdragen aan het versnellen van de transitie en het halen van de doelstelling binnen de door de raad toegekende middelen voor dit doel. Daarnaast wordt op tal van andere beleidsterreinen een bijdrage geleverd aan de strategische opgave voor energietransitie.

In deze begroting zijn de activiteiten voor 2020 opgenomen en onderverdeeld in drie clusters: warmteketen, grootschalige opwek en gebouwde omgeving.

Vanuit het cluster warmteketen wordt ingezet op de gehele warmteketen (opwek, transport, distributie, levering en systeembeheer). Dit geeft ook kaders voor de ruimtelijke ontwikkeling van de stad onder- en bovengronds. Bij het opstellen van de plannen worden koppelingen gemaakt met opgaven zoals leegstand, beheer en onderhoud, wonen, transformatie, wijkontwikkeling, klimaatadaptatie en natuurontwikkeling.

Vanuit het cluster grootschalige opwek richten wij ons vooral op grootschalige zon- en windenergie.  We streven ernaar dat een substantieel deel van de in Zwolle gebruikte energie in Zwolle wordt opgewekt. Participatie van Zwollenaren wordt hierin mogelijk gemaakt. Netschaarste heeft onze aandacht. Wij realiseren ons dat de ontwikkeling van het elektriciteitsnet limiterend zal zijn in het behalen van onze doelstellingen.

Binnen het cluster gebouwde omgeving richten wij ons op het energiezuinig en waar mogelijk energiepositief maken van woningen, bedrijven en (maatschappelijke) instellingen. Hieronder valt ook de voorbeeldrol van de gemeente met haar eigen vastgoed en energieverbruik in de openbare ruimte. We zien de energietransitie als katalysator voor een brede (regionale) ontwikkeling met nieuwe perspectieven voor de lokale economie. Voor het aanjagen van de energietransitie op bedrijventerreinen trekken we op met het provinciale programma NEO.

Voor 2020 kunnen wij de geplande activiteiten uitvoeren binnen het door uw raad beschikbaar gestelde budget. Wij verwachten vanaf 2021 omvangrijke uitvoeringsprojecten waarvoor aanvullende financiering nodig zal zijn. Bij de Perspectiefnota 2021 - 2024 wordt u hierover nader geïnformeerd.

We bevorderen dat Zwolle op termijn energieneutraal is, zodanig dat:  

• Er een verschuiving plaatsvindt van een energiehuishouding die gebruik maakt van fossiele brandstoffen naar een energiehuishouding die gebruik maakt van hernieuwbare bronnen waarbij het energieverbruik van gas en elektra afneemt en het % duurzaam opgewekte energie stijgt.
• In 2025 de hoeveelheid CO2-uitstoot in vergelijking met 1990 25% lager ligt en dat we 25% van de totale energievraag op duurzame wijze opwekken.
• Voor de gebouwde omgeving:
  • In de periode 2015 - 2025 minimaal 25% energiebesparing wordt gerealiseerd, ofwel een verlaging van het energiegebruik (achter de meter) van 1,6 PJoule per jaar.
  • waarvan 0,33 PJoule te realiseren door particulieren, resulterend in een CO2- uitstootreductie in 2025 van 135 kiloton.
  • waarvan 1,27 PJoule te realiseren door bedrijven en instellingen resulterend in CO2- uitstootreductie in 2025 van 300 kiloton.
  • de gemeentelijke organisatie per 2030 energieneutraal is.

• Voor grootschalige duurzame opwek:
  • Bij het beoogde doel van 25 % reductie de uitstoot in 2025 maximaal 375 kton bedraagt (exclusief vervoer en vervoer) ten opzichte van de 500 kton in 1990.
  • In 2025 van het resterende energieverbruik van 4,8 PJ per jaar, minimaal 25% (1,2 PJ per jaar) grootschalig duurzaam wordt opgewekt, hetgeen leidt tot een vermindering van CO2 uitstoot ter waarde van circa 125 kiloton.

• Voor infrastructuur en buffering:
  • tijdig de benodigde condities voor de energietransitie worden gerealiseerd in de energie-infrastructuur in en om Zwolle (warmtenetten, transportnetten voor elektriciteit van windparken en PV-velden, buffersystemen die oplossingen bieden bij onbalans tussen aanbod en vraag).

• Voor verkeer en vervoer de transitiedoelstellingen Mobiliteit - voor het jaar 2025 en de langere termijn - worden vastgesteld

• Energie wordt ingezet als motor voor een toekomstbestendige ontwikkeling, waarbij wordt gewerkt aan én de verlaging van de CO2-uitstoot én gebieden waardevol worden en blijven en waarbij de (regionale en lokale) economie én de sociale infrastructuur van Zwolle en regio wordt versterkt (realiseren van sociaaleconomische meerwaarde).

Monique Schuttenbeld