Doel 7.3.4 We voorkomen gezondheidsrisico’s door verontreiniging van bodem,  grondwater, lucht, geluid of externe veiligheid

Activiteiten

De lasten van € 2.373.000 zijn als volgt verdeeld: 69% omgevingsdienst, 28% bodem- en grondwater verontreiniging, en 3% geluid, lucht en externe veiligheid.

Activiteiten omgevingsdienst
Vanaf 2018 is een groot aantal milieutaken belegd bij de Omgevingsdienst IJsselland (OD). De samenwerking met de omgevingsdienst krijgt steeds verder vorm. Het afgesproken takenpakket staat uitgebreid beschreven in het op 9 februari 2017 vastgestelde convenant tussen de deelnemende partners en de OD. De volgende activiteiten worden uitgevoerd:

  • Uitvoeren vergunningverlening, toezicht en handhavingstaken op basis van het vergunningen, toezicht en handhavingsprogramma (VTH) 2020.
  • Preventieve handhaving door voorlichting, communicatie, advisering, stimulering, zichtbaar optreden en persoonlijke benadering.
  • Waar nodig wordt repressief opgetreden.
  • Specialistische werkzaamheden op gebied bodem, geluid, lucht en externe veiligheid, zoals:
    • Beheren bodeminformatiesysteem en uitvoeren bevoegd gezag-taken
    • Geluidmetingen en –onderzoeken (met uitzondering van geluid van evenementen)
    • Op orde houden van zonebeheer geluid voor de industrieterreinen Marslanden, Voorst en Hessenpoort.
    • Milieu-advisering bij bouw, ruimtelijke ordening en verkeer.
    • jaarlijks monitoren van de NSL-tool (Nationale samenwerking luchtkwaliteit)
    • het beheer van de gemeentelijke risicokaart voor externe veiligheid.

Voor 2020 heeft de OD de volgende speerpunten vastgesteld

  • Het uitvoeren van energiecontroles bij bedrijven en kantoren. Als onderdeel van de Begroting 2020 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 27 (energiecontroles Omgevingsdienst).
  • Het zoveel mogelijk beperken van het lozen en uitstoten van zeer zorgwekkende stoffen.
  • Het aanpassen van vergunningen aan het Landelijke Afvalbeheerplan (circulaire economie).
  • Het anticiperen op de inwerkingtreding van onder meer de Omgevingswet, wet VTH, wet Natuurbescherming en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.
  • Het doorontwikkelen van de ICT systemen.
  • Ketentoezicht in de afvalverwijderingsketen.
  • Het leveren van een bijdrage aan het verduurzamen van de landbouw.
  • Borgen en doorontwikkelen van politieke sensitiviteit en lokale binding;

In 2020 wordt het laatste deel van het ontwikkelbudget afgebouwd en voor 2020-2023 is een structurele bezuinigingstaakstelling overeengekomen van jaarlijks 2% (8% totaal). De eerste jaren na de oprichting van de OD is er sprake van zgn. inputfinanciering. Bij de vorming van de OD is afgesproken dat in de loop van 2020 gefaseerd wordt overgegaan naar de methode van ouputfinanciering.
Na de ontwikkelfase wil de OD zich richten op het stabiliseren van een volwassen organisatie. In het kader van de volwassen wordende organisatie hebben ze nog een aantal opgaven. In 2019 wordt het mobiliteitsplan en sociaal plan geëvalueerd en mogelijk bijgesteld. Verder wordt ook het organisatie- en formatieplan dat opgesteld is tijdens de oprichtingsfase opnieuw tegen het licht gehouden. Bovenstaande heeft mogelijkerwijs invloed op de organisatie en kent wellicht financiële consequenties voor de begroting 2020 e.v. De evaluatierapporten, met eventueel voorstellen, volgen in de loop van 2019.

Gemeentelijke activiteiten bodem- en grondwater verontreiniging:

Uitvoeren gemeentelijk bodembeleid:
Uitvoeren bodemactiviteiten voor zover deze niet zijn overgedragen zijn aan de Omgevingsdienst. Dit zijn vooral de taken met een beleidsmatig karakter of het beheer van financiën en verantwoorden subsidies.  Momenteel wordt vooral ingezet op onderzoeken naar de aanwezigheid van niet genormeerde stoffen zoals oa. lood. Het ministerie geeft hier geen wettelijke grenzen meer voor aan zodat per gemeente bepaald mag worden wat aanvaardbaar is in het kader van bijvoorbeeld gezondheidsrisico’s.  

Activiteiten bevoegd gezag:
De taken bevoegd gezag betreffen eveneens de achtergebleven taken voor het uitvoeren van het landelijk Bodemconvenant. Het deelnemen aan landelijke bijeenkomsten en werkgroepen, het gezamenlijk (provinciaal/interregionaal) uitwerken van beleidsambities en de financiële verantwoording van de ontvangen vergoedingen.
In 2020 wordt de laatste rijksbijdrage ontvangen in het kader van het Bodemconvenant. Deze bijdrage wordt gereserveerd ten behoeve van projecten bodem en klimaat.

Uitvoering gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal (GBP):
In het gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal, dat een looptijd heeft van nog circa 25 jaar,  gaat het om de aanpak van bodem- en in elkaar overlopende grondwaterverontreinigingen. Jaarlijks is € 500.000 beschikbaar voor de uitvoering. De activiteiten zijn beschreven in het gebiedsbeheerplan zelf:

  • Aanpak van bodemverontreiniging:
    • Locaties met (grondwater)verontreiniging monitoren en eventueel nader onderzoeken en aanpakken, bijvoorbeeld de locatie van de voormalige chemische wasserij Dellen Wuijts
    • Locaties waar kwaliteit van het grondwater niet overeenstemt met de ondergrondfunctie onderzoeken en indien nodig aanpakken, bijvoorbeeld de locatie van de voormalige gasfabriek (Noordereiland), waar de huidige gehaltes nog niet voldoen voor de ondergrondfunctie “bodemenergie”
    • Grondstromen: adaptief de ontwikkelingen in het grondwater te monitoren.
  • Beschermen van de drinkwaterwinning Engelse werk::
    • Afstemming met Vitens en Provincie Overijssel over provinciaal beschermingsbeleid voor drinkwaterwinning zodat de maatregelen en aanpak voor de bescherming van het Engelse Werk daarin blijven passen
    • Monitoring van de kwaliteit van het grondwater rond de drinkwaterwinning Engelse Werk
    • Bronmaatregel Oostzeelaan (afvangen van verontreinigd grondwater) duurzaam in stand houden en ruimtelijk inpassen in de ontwikkeling van Spoorzone;
    • Extra maatregel realiseren (afvangen van verontreinig grondwater) en deze combineren met energiewinning voor nieuw te ontwikkelen gebouwen
  • Technisch en financieel uitvoerbare bodemsaneringsoperatie:
    • Kostenverlaging voor bodemsanering middels een gebiedsgerichte aanpak:
      • Ondergrond en gedrag van het (diepe) grondwater nader in beeld brengen (modelleren);
      • Een adaptief monitoringsplan ontwikkelen en uitvoeren voor het Gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal
      • Actualiseren Gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal: evaluatie van de grenzen, klimaatproof maken van het GBP, inpassen in de omgevingsplannen
      • Onderzoeken en uitvoeren van pilots voor natuurlijke saneringstechnieken voor grondwaterverontreiniging
    • Ontzorgen van probleemeigenaren:
      • Actieve voorlichting naar probleemeigenaren (bedrijven): partijen attenderen op de (mogelijke) verontreinigingssituatie en de optie om door middel van afkoop gebruik te maken van de gebiedsgerichte aanpak
      • Overeenkomsten sluiten en onderhouden met eigenaren van grond(water)verontreinigingen

Omdat de kosten jaarlijks fluctueren worden de jaarlijkse voor- en nadelen geëgaliseerd met  de reserve Gebiedsbeheerplan. In 2020 wordt het laatste deel van de rijksbijdrage voor GBP (2,9 mln. totaal) ontvangen en in de reserve GBP gestort ten behoeve van de uitvoering.

Gemeentelijke activiteiten geluid, lucht en externe veiligheid

  • Afhandelen geluidsklachten wegverkeerslawaai.
  • Afstemming werk-met-werk-projecten in het kader van actieplan geluidsanering
  • Afhandelen luchtklachten (wegverkeer, houtkachels, etc..).
  • Volgen landelijke ontwikkelingen, beleidsinput, en afhandelen vragen bv. over straling 5G netwerken, gezondheidseffecten geluid/lucht etc..
  • Voor externe veiligheid wordt bewaakt dat het groepsrisico past binnen de grenswaarden van het gebiedstype en we zorgen dat dit openbaar, verklaarbaar en aanvaardbaar is.
  • Stimuleren verwijderen asbestdaken: Het asbestdakenverbod dat in 2024 van kracht zou worden, is uitgesteld. Daarmee worden stimuleringsmaatregelen voor het verwijderen van asbest eigenlijk alleen maar belangrijker.
  • In 2017/2018 is vanuit extra incidentele middelen een asbest-inventarisatie uitgevoerd. De opgave (het aantal daken en de oppervlakte) binnen Zwolle is bekend en door een wijkgerichte aanpak en algemene informatieavonden is de bewustwording bij asbestdak-eigenaren sterk toegenomen. Besloten is om de actieve aanpak (een collectieve en wijkgerichte aanpak, het actueel houden van de inventarisatie en het monitoren van de voortgang, en het uitvoeren van doelgroepgerichte maatregelen)  niet voort te zetten in 2019. Eigenaren zijn aangeschreven en moeten nu zelf in actie komen. Er worden momenteel (2019) geen stimuleringsmaatregelen genomen om de verwijdering van asbestdaken te bevorderen. Vanuit de Provincie Overijssel wordt echter gewerkt aan een vervolgaanpak in de vorm van een stimuleringsfonds. Meer duidelijkheid hierover wordt verwacht in september/oktober 2019. Daarna kan worden afgewogen of Zwolle hierbij aansluit om zo voor de Zwolse inwoners en bedrijven het fonds toegankelijk te maken. Gemeentelijke deelname van Zwolle aan provinciale regelingen of een nieuw landelijk fonds zullen worden voorgelegd bij de PPN 2021.

Overzicht baten en lasten

In het overzicht baten en lasten is het budget per doel weergegeven.

Overzicht baten en lasten

Lasten

Baten

Saldo van baten en lasten

Toevoeging aan reserves

Onttrekking aan reserves

Geraamd resultaat

Doel 7.3.4

2.443.000

0

2.443.000

658.200

-500.000

2.601.200

Kredieten

Gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal
De werkzaamheden voor het gebiedsbeheerplan worden nu nog projectmatig verantwoord. In 2019 zal dit project worden afgesloten en zullen de kosten die ten laste komen van de reserve gebiedsbeheerplan rechtstreeks worden verantwoord binnen de reguliere activiteiten. De werkzaamheden staan dan ook beschreven onder activiteiten.

Lelystad Airport
De ontwikkeling van Lelystad Airport vraagt van de gemeente Zwolle, samen met de regio, de volle aandacht. De belangen van onze inwoners op het gebied van gezondheid (luchtkwaliteit, geluid) wegen zwaar. Inmiddels ligt er een Luchthavenbesluit en heeft de minister gereageerd op de zienswijzen die zijn ingediend. Daarnaast heeft zij besloten om de opening van Lelystad Airport uit te stellen, onder andere vanwege het vervallen van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Op dit moment is onduidelijk wanneer vervolgstappen worden gezet.  Daarnaast is het ministerie bezig met het proces om te komen tot herziening van het luchtruim en het opstellen van een Luchtvaartnota 2020 – 2050. De totstandkoming van dit proces wordt nauwlettend gevolgd om de gevolgen daarvan voor Zwolle in beeld te houden en het proces waar nodig te beïnvloeden.

Actieplan geluidsanering 2018-2023
In 2018 zijn de laatste geluidssaneringen van bestaande woningen afgerond (de zogenaamde A-lijst). Het actieplan (verplicht programma onder de nieuwe Omgevingswet) voor de aanpak van geluidhinderknelpunten is opnieuw door u vastgesteld voor vijf jaar. Met de nieuwe kaarten en het actieplan wordt voorkomen dat de geluidsnormen worden overschreden. Voor de uitvoering van de geluidhinderknelpunten in de komende 5 jaar is een beperkt budget beschikbaar waarbij er wordt uitgegaan van het maken van werk-met-werk en het verbeteren van de geluidssituatie op 5 a 6 locaties voor circa 350 geluidgehinderden. Bijdragen aan mogelijke werk-met-werk-projecten worden beoordeeld aan de hand van criteria.

Geluidsscherm Mimosastraat
Bij de woningen langs de Mimosastraat overschrijdt de geluidsbelasting aan de gevel de landelijke plafondwaarde ten gevolge van het railverkeer op de spoorbaan van Zwolle naar Groningen/Leeuwarden. De kosten voor een saneringsscherm langs het spoor ter hoogte van de Mimosastraat worden volledig gefinancierd door het ministerie. Het scherm wordt gerealiseerd door Prorail en de betaling loopt via de gemeente.
Het aanvankelijke ontwerp kon niet worden gerealiseerd door de spoorverbreding. Inmiddels is het scherm onderdeel van het tracébesluit Zwolle Spoort en zijn de werkzaamheden geïntegreerd in de werkzaamheden aan de spoorbanen (verdubbeling). De uitvoering Zwolle-Herfte is vorig jaar gestart. De geluidsvoorzieningen voor de Mimosastraat worden gefaseerd aangelegd van voorjaar 2020 tot eind 2021. De eerste fase bestaat uit het aanbrengen van een scherm tussen de sporen en raildempers in de twee nieuwe zuidelijke sporen. Dit zal gerealiseerd zijn als in oktober 2020 het nieuwe spoor in gebruik wordt genomen. Daarna wordt het bestaande spoor aangepast, dit zal waarschijnlijk de tweede helft 2021 weer in gebruik gaan. Dan zal het geluidscherm aan de zijde van de Mimosastraat ook gerealiseerd zijn. De subsidieverlening gaat uit van een uitvoeringstermijn tot uiterlijk 2021.

Overzicht kredieten

Het overzicht kredieten geeft een totaalbeeld van de lopende (reeds vastgestelde) projectkredieten en de als onderdeel van de Begroting 2020 voorgestelde kredieten.

Overzicht kredieten

Omvang krediet

Gerealiseerd tot en met 2018

Resterend krediet

Raming 2019

Raming 2020

Raming 2021 en verder

Gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal

2.515.000

2.329.739

185.261

185.261

0

0

Geluidscherm Mimosastraat

1.738.000

300.134

1.437.866

-28.640

0

1.466.506

Geluidsanering uitvoering

1.078.116

652.400

390.716

78.000

312.716

Geluidsanering actualisering 2022

35.000

28.640

6.360

Airport lelystad

139.000

29.450

109.550

59.550

50.000

0

Subtotaal vastgestelde investeringen

5.470.116

3.311.723

2.158.393

244.811

128.000

1.785.582

Totaal doel 7.3.4

5.470.116

3.311.723

2.158.393

244.811

128.000

1.785.582

ga terug